DAVALIDIR ŞERHİ NEDİR?
verilmiş olursa bu ara kararın sicile işlenmesidir. Bu şerh devir ve temliki ya da ayni hak tesisini engellemez.
KESİNLEŞMİŞ MAHKEME KARARLARI NEDİR?
Mahkeme kararı ile bir taşınmazı iktisap eden kişi o yere tescilden önce malik olur. Fakat tescil işlemi yapılıncaya
kadar geçecek süre içinde kötü niyetli eski malikin işlem yaptırmasını önlemek için beyanlar hanesine karar tescil
edilir.
AİLE KONUTU ŞERHİ NEDİR?
Aile konutu şerhi malik olmayan eşin talebi ile kütüğe işlenir. Şerhten sonra malik olan eşin diğer eşin yazılı rızası
olmadıkça taşınmazı devir ve temlik etmesi veya sınırlı ayni hak tesis etmesi mümkün değildir.
Teknik sebeplerle yetersiz kalan, uygulama niteliğini kaybeden veya eksikliği görülen tapulama ya da kadastro
paftalarının yenilenmesi ile buna uygun olarak tapu sicilinde düzeltmeler yapılması yenilemedir.
İmar planlarında umumi hizmetlere ayrılan yerlerde, imar planı uygulamasına kadar geçici inşaat veya tesisata
YENİLEMEYE TABİDİR BEYANI NEDİR?
MUVAKKAT İNŞAAT ŞERHİ NEDİR?
belediye encümeni veya il idare kurulu kararıyla izin verilir ve bu durum tapu siciline tescil edilir. Muvakkat inşaat
şerhinin süresi 10 yıldır fakat bu 10 yıllık süre içinde plan değişikliği yapılırsa belediyelere bu muvakkat yapılar ile ilgili
kamulaştırma yapma yetkisi verilmiştir.
İMAR KANUNU 18. MADDE ŞERHİ NEDİR?
İmar sınırları içinde bulunan binalı ya da binasız arsa ve arazileri maliklerin veya diğer hak sahiplerinin muvafakati
aranmaksızın birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye,
bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil,hisseli ya da kat mülkiyeti esaslarına göre
hak sahiplerine dağıtmaya ve re sen tescil işlemlerini yaptırmaya denir.
ZEMİNE YÖNELİK HİSSE NEDİR?
İmar kanunu 18. madde uygulaması sırasında müstakil parsel oluşturmayacak yerler hazine, belediye veya şahıslara
ait yerlerden alınan küçük parçalarla birleştirilmekte ve müstakil bir imar parseli haline getirilmektedir. Tapu kütüğünde
mülkiyet hanesi de şuyulandırılmaktadır yani hisselendirilmektedir. Üzerinde kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulmuş
parseller yapılaşmış olduğundan şuyulandırma bağımsız bölümleri kapsayacak şekilde değil sadece zemine yönelik
olarak yapılmaktadır.
OSB KANUNU KAYNAKLI ŞERHLER NEDİR?
Ağır sanayi dışında küçük ve orta ölçekli imalar sanayi türlerini belirli bir plan dahilinde yerleştirilmeleri ve
geliştirilmeleri için sınırları tasdikli çıplak arazi parçalarının gerekli altyapı hizmetleriyle ve ihtiyaca göre tayin edilecek
sosyal tesis ve kurumlarla donatıldıktan sonra planlı bir şekilde ve belirli standartlar dahilinde küçük ve orta ölçekli
sanayi için tahsis edilebilir ve işletilebilir hale getirilerek organize edilmiş sanayi bölgesidir. OSB’nin vefa hakkı ya da
icra satışları dahil osb den uygunluk görüşü alınmalıdır şeklinde beyanlarla karşılaşılabilir.
MÜŞTEREK METHAL VE ORTAK KULLANIM ALANLARI ŞERHİ NEDİR?
Sosyal tesis, ticari mahal,yüzme havuzu, tenis kortu, ısı merkezi gibi taşınmaz mal veya bağımsız bölümler başka
parsel veya bağımsız bölümlerin ortaklaşa kullanılan yeri olarak ayrılabilir. Bu duruma müşterek methal veya ortaklaşa
kullanım yeri denir. Bu tip yerlerin tapu kütüğünün mülkiyet hanesine şahıs isimleri değil yararlanacak taşınmazların
ada ve parsel numaraları yazılır.
RÜCU ŞARTIYLA BAĞIŞLAMA NEDİR?
Bağışlananın bağışlayandan önce ölmesi halinde bağışlanan şey üzerindeki hakkın bağışta bulunana geri dönmesi
hakkıdır. Yani kendisine mal bağışlanan kişi mal bağışlayandan önce ölürse mal bağışlayan bağışladığı şeyin kendi
mülküne geri dönmesini isteyebilir.Rücu şartıyla bağışlama edinme sebebi olarak karşımıza çıkar. Bu şekilde edinilmiş
bir taşınmazın üzerindeki ipotek, rücu gerçekleştiğinde tapu sicil müdürlüğünce re sen terkin edilir.
TAPU İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
ADA: Belirli yollarla çevrili imar planlarının meydana getirdiği parsellerin üzerindeki bir arada oluşum. Çevresi
kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doğal ve yapay sınırlarla, kadastro çalışma
alanı sınırı ile çevrili parseller topluluğuna kadastro adası denir.
AHZ-U KABZ: Bedeli tahsil etmek.
AKAR: Kiraya verilerek gelir sağlayan mülk.
AKİTLİ İŞLEM: Tarafların karşılıklı beyanların alındığı resmi senet tanzimine tabi işlem.
ALTYAPI: Su, elektrik, kanalizasyon, yol gibi tesislerin tümüne verilen ad.
ANAHTAR TESLİM: Bir yapının tüm gereç ve işçiliğinin yüklenici tarafından karşılanıp, bütünüyle bitirilmiş
olarak mal sahibine teslim edilmesini.
ANTRE: Bir binaya veya apartman dairesine girilen bölüm, giriş.
ARAZİ: Sınırları yeterli vasıtalarla belirlenmiş, yatay ve düşey sınırları bulunan zemin parçası. Yerleşim
alanları ve yapılmış yollar dışında kalan topak parçası.
ARSA: Belediye ve mücavir alan sınırları veya köy yerleşik alanlarında yapılan planlarla iskân (yapılaşma)
sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunan arazi parçaları. İmar planı kapsamında yer alan kullanım şekli ve
yapılaşma düzeni belirlenip tamamlanmış arazi parçaları. Belediye sınırları içinde Belediyece parsellenmiş
araziler. Arsaların diğer bir ismi de “imar parseli”dir.
ARSA PAYI: Kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulmuş binalarda her bir bağımsız bölüme tahsis edilmiş
zemindeki ortak mülkiyet payı.
AYNİ HAKLAR: Kişilerin eşya üzerinde doğrudan doğruya hâkimiyetini sağlayan ve bu nedenle herkese karşı
ileri sürülebilen haklar.
B
BAĞIMSIZ BÖLÜM: Ana gayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup, Kat Mülkiyeti
Yasası hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerden her biri.
BALKON: Bir binanın dışarıya doğru çıkmış, önü ve yanları korkulukla çevrili yer.
BANLİYÖ: Büyük bir kentin yakın çevresinde bulunan yerleşim birimi.
BEYAN: Gayrimenkulle ilgili bazı fiili veya hukuki durumları alenileştirmek amacıyla tapu siciline işlenen
bildirimler. Takyidatların bir bölümünü oluştururlar.
C
CEBRİ İCRA: Yerine getirilmeyen veya ödenmeyen bir borcun icra müdürlüğü aracılığı ile tahsili.
CEBRİ SATIŞ: Üzerinde haciz veya ipotek kaydı bulunan borçluya ait taşınmaz malın borcu tahsil amacıyla icra
müdürlüğü veya alacaklı kamu idaresi kanalıyla satılarak, ihale alıcısı adına tescili işlemi.
CEPHE: Bir binanın yüzlerinden her biri, özellikle ön yüz.
CİNS DEĞİŞİKLİĞİ: Bir taşınmazın cinsinin yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale, bağ, bahçe ve benzeri
iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapılı iken bağ, bahçe ve benzeri duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu
sicilinde yapılan işlem. Cins tahsisi.
Ç
ÇEVRE DÜZENİ PLANI: Ülke ve varsa bölge kararlarına uygun olarak konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi
yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen, raporuyla bir bütün olan plan.
D
DAİRE: Yapılarda aynı çatı altında birden fazla yapılan bölümlerden her biri.
DEVRE MÜLK: Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine
bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istafade hakkı paylı mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı.
DÖNÜM: Eni ve boyu kırkar arşın olan eski bir yer ölçüsü, yaklaşık 1000 m2.
DUBLEKS: İki katlı, ikinci katına içten merdivenle çıkılan konut.
E
EKSPERTİZ: Bir gayrimenkulün, gayrimenkul projesinin veya bir gayrimenkule bağlı hak ve faydaların değerlemesinin
yapılması.
ELBİRLİĞİ MÜLKİYETİ: Kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara
birlikte malik olanların mülkiyeti.
EMLAK: Mülk ve mal. Ev, arsa, bağ, bahçe, tarla ve arazi gibi taşınmayan malların ortak adı.
EMLAK BEYANI: Şahıs, kurum ve kuruşların, sahibi oldukları taşınmazları bulundukları bölgedeki bağlı oldukları
belediyelere bildirmesi ve belediyelerce bu bildirim uyarınca makbuz karşılığı verilen belge.
F
FERAĞ: Taşınmaz malikinin, mülkiyet hakkını başkasına devretmek için ya da taşınmaz üzerinde 3. Kişi lehine bir hak
tesis etmek için tapu müdürlüğünde taşınmazın başkası adına tesciline onay vermesi.
FERAGAT: Bir haktan bedelli veya bedelsiz vazgeçme.
G
GABARİ: Yapılacak bir binanın belediyece öngörülen azami yüksekliği.
GAİPLİK KARARI: Bir kişinin ölümü hakkında kuvvetli olasılık olup, ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş veya kendisinden
uzun süredir haber alınamamışsa hakları bu ölüme bağlı olanların talebi üzerine mahkemece verilen karar.
GAYRİMENKUL: Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran mal.
GECEKONDU: İmar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait
olmayan arazi ve arsalar üzerinde, sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılar.
GEÇİCİ ŞERH: Yapılacak olan bir tapu işleminde ilgilisine süre verilerek hakları bu süre boyunca korumayı amaçlayan
şerh. İddia edilen bir aynî hakkın güvence altına alınmasının gerektiği veya tasarruf yetkisini belirleyen belgelerdeki
eksikliklerin sonradan tamamlanmasına kanunun olanak tanıdığı hâllerde, bütün ilgililerin istemi veya hâkim kararı ile
geçici tescil şerhi verilebilir.
GÖTÜRÜ: Bir yapı işinin baştan kararlaştırılan sabit bir tutar karşılığında bir yükleniciye yaptırılması ilkesine dayanan
sözleşme türü.
H
HACİZ: Bir alacağın ödenmesi için borçlunun mal ve haklarına icra müdürlüğü aracılığıyla el konulması.
HARİTA: Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün belli bir oran dahilinde küçültülerek bir düzlem üzerine
aktarılması.
HAZİNE ARAZİSİ: Hazinenin mülkiyetinde ya da tasarrufunda bulunan arazi.
HİSSE: Bir taşınmaz malın tam mülkiyetinin bir kısmına karşılık gelen pay. Müşterek ve iştirak halinde mülkiyette
maliklerden her biri taşınmaz malın bir miktar hissesine sahiptir.
HİSSELİ TAPU: Birden fazla kişinin sahip olduğu taşınmaz.
HİSSE TEVHİDİ: Bir taşınmaz malda hissesi olan bir kimsenin aynı taşınmaz üzerinde yeni bir hisse iktisap etmesi
halinde önceki hisseyle sonra alınan hissenin birleştirilerek tapu kütüğüne tescil edilmesi.
İ
İFRAZ: Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın birden fazla parsel haline getirilmesi.
İLAM: Mahkeme kararı.
İMAR AFFI: imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş ve inşa haklindeki yapılara ilişkin olarak kişilere
hak sahipliği verilmesi.
İNTİFA HAKKI: Aksine düzenleme olmadıkça sahibine, maliki bir başka kişi olan hak konusu üzerinde tam yararlanma
yetkisi sağlayan, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması; süre
kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona eren sınırlı ayni hak.
İPOTEK: Halen mevcut olan veya henüz doğmamış olmakla beraber doğması kesin veya olası bulunan herhangi bir
alacağın güvencesi olarak taşınmazın gösterilmesi.
İRTİFAK HAKKI: Taşınmaz lehine irtifak hakkı, bir taşınmaz üzerinde diğer bir taşınmaz lehine konulmuş bir yük olup
yüklü taşınmazın malikini mülkiyet hakkının sağladığı bazı yetkileri kullanmaktan kaçınmaya veya yararlanan taşınmaz malikin yüklü taşınmazı belirli şekilde kullanmasına katlanmaya mecbur kılar.
İSTİMLAK: Kamulaştırma.
İŞTİRA HAKKI: Bir taşınmaz malı belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satın alabilme hakkı.
İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET: kanun veya kanunda öngörülen sözleşmeler uyarınca oluşan topluluk dolayısıyla mallara birlikte malik olanların mülkiyeti.
İŞTİRAKİN FESHİ: Miras veya diğer sebeplerle oluşan iştirak halinde mülkiyetin sona erdirilerek, hissedarlık
(müşterek mülkiyet) esasına geçilmesi işlemi.
İZALE-İ ŞUYU: Birden çok kimse adına elbirliği veya paylı mülkiyet şeklinde kayıtlı bulunan taşınmaz malların, taksimi konusunda hissedarların anlaşamaması halinde, mahkeme kararı ile ihaleyle satışı ya da aynen paylaştırılması yolu ile ortaklığın giderilmesi.
K
KADASTRO: Her çeşit arazi ve mülklerin, alanını, sınırlarını ve değerlerini belirleyip plana bağlama işi.
KAT İRTİFAKI: Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak ve yapılmakta olan bir veya
birden çok yapının bağımsız bölümleri için, o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından, Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre kurulan irtifak hakkı.
KÂGİR: Betonarme, ahşap veya kerpiç olmayan.
KAMU ORTA MALI: Mera, yayla, kışlak gibi kamunun yararlanmasına tahsis edilen ve özel siciline işlenen taşınmaz mal.
KAMULAŞTIRMA: Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılıklarını ödemek
koşuluyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamına veya bir kısmına el koyması.
KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ: Aarsa sahibinin inşaatın bitmesinden sonra müteahhide aralarındaki
sözleşmede belirtilen bağımsız bölümleri devretme müteahhidin de bunun karşılığı olarak malikin arsası üzerinde inşaat yapma borçlarını yüklendikleri sözleşme.
KAT MALİKİ: bağımsız bölüm üzerinde mülkiyet hakkına sahip özel ya da tüzel kişi.
KAT MÜLKİYETİ: tamamlanmış bir yapının kat, daire, iş bürosu, dükkan, mağaza, mahsen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından, kat mülkiyeti kanunu hükümlerine göre kurulan bağımsız mülkiyet hakkı.
KONKORDATO: Borçlunun alacaklılarıyla anlaşmak suretiyle mahkeme kararıyla giriştiği tasfiye yolu.
KÜTÜK: Arazi, bağımsız bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunların üzerinde kurulabilen hakların, taşınmazların maliklerinin yazıldığı büyük boy defter.
KROKİ: Bir bölgenin veya parselin üzerindeki yapı ve tesisleri de gösterecek şekilde bir altlığa yaklaşık biçimde çizimi.
LEBİDERYA: Kesintisiz deniz manzaralı daire.
LÜKS: Bir dairenin en temel öğeler dışında, konfora yönelik daha fazla detaylarla donatılmış olması.
M
MAHZURLU: Herhangi bir işlem veya uygulamaya elverişli olmayan.
MENKUL: Bir yerden başka bir yere taşınabilen, taşınır.
MERKEZİ ISITMA: Bir binanın çeşitli bölümlerinin, bir merkezden borularla sevk edilen sıcak su veya buharla, ya da kanallarla sevk edilen sıcak hava ile ısıtılma sistemi.
MERKEZİ YERDE: Bina ya da konutun, bulunduğu semt veya kentin merkezi sayılan bölümüne; çarşı, pazar ve ulaşım araçlarına yakın olması.
MEVZİ İMAR PLANI: Mevcut planların yerleşmiş nüfusa yetersiz kalması halinde, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan, raporuyla bütün olan imar planı.
MİRİ ARAZİ: Kuru mülkiyeti devlete ait, intifa hakkı başkalarına ihale edilmiş arazi.
MÖBLELİ: İçinde eşyası bulunan daire.
MUHDESAT: Bir arazi üzerinde arazi sahibinden bir başkasına ait bulunan yapı veya ağaç.
MUKATALI VAKIF: Zemini vakfa, üzerindeki yapı ve ağaçlar tasarruf edene ait olan ve kirası yıllık olarak alınan vakıf taşınmazları.
MUKTEZA: Sorulan hususun nasıl çözüleceğini izah eden talimat.
MUTASARRIF: Tasarruf eden, kullanan.
MÜCAVİR ALAN: İmar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve sorumluluğu altına verilmiş olan alan.
MÜFREZ PARÇA: İfraz sonucu oluşan parça.
MÜKELLEFİYET: Gayrimenkulün aleyhine tesis edilmiş yükümlülük.
MÜLAZAHAT: İpotekte, ipotekle ilgili ayrıntıların ilave şeklinde yazıldığı düşünceler.
MÜSTAKİL TAPU: bir tek kişiye ait taşınmazlar için verilen tapu senedi.
MÜSTENİDAT: Dayanak belgeler.
MÜŞTEMİLAT: Taşınmazın kullanımını kolaylaştıran ek.
MÜŞTEREK METHAL: Başka bir parsel veya bağımsız bölümlerin ortaklaşa alanı olarak kullanılan taşınmaz mal veya bağımsız bölümler.
MÜTEKABİLİYET: Karşılıklılık.
MÜTEMMİM CÜZ: Bütünleyici parça.
MÜTESELSİLEN: Zincirleme olarak ardı ardına.
MÜZEKKERE: Adli makamlarca idari makamlara yazılan yazı.
N
NAZIM İMAR PLANI: Varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa
kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca böle tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlamasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan.
NEV’İ: Türü, cinsi, vasfı. Tapu kütüklerinde bulunan nev’i hanesine taşınmazın bir vakıfla ilişkisinin olup olmadığı
yazılır.
NİZAM: Binaların yan yana sıralanış düzeni.
O
ORMAN KADASTROSU: Devlet ormanlarının, kamu tüzel kişiliklerine ait ormanların, özel ormanların ve bu ormanların içinde ve bitişiğinde bulunan her çeşit taşınmaz malların ormanlarla müşterek sınırlarının tayin ve tespit edilerek haritaya bağlanması.
ORTAK YERLER: Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bağımsız bölümler dışında kalıp, korunma ve
ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerler.
Ö
ÖLÇEK: Bir harita veya çizimde görülen uzunluklarla bunların imlediği gerçek uzunluklar arasındaki oran.
ÖN CEPHE: Yapının yola bakan yüzü.
P
PAFTA: 1. Üzerine proje çizilen levha. 2. Büyük haritaları meydana getiren ayrı parçalardan her biri.
PARSEL: Haritayla sınırlanmış arazi parçası, bir adanın parçalarından her biri.
PAY TEMLİKİ: İştirak halinde kayıtlı taşınmaz mallarda iştirakçilerden birinin henüz belirli olmayan payını bir diğer mirasçıya satış ya da bağış yoluyla devretmesi.
PAYLI MÜLKİYET: Birden çok kimsenin maddi olarak bölünmüş olmayan bir şeyin tamamına belli paylarla malik
olmaları.
PLAN: Belli bir yerin bir ölçekte kuşbakışı çizimi.
R
RAKABE: Kuru mülkiyet, çıplak mülkiyet.
REHİN HAKKI: Bir borca karşılık bir malın teminat gösterilmesi.
RESMİ SENET: Taşınmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten başka ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil
müdürlüğünde görevli bir memur tarafından düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa tanıklar tarafından imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözleşme.
RESTORASYON: Aslını bozmadan onarma.
RIZA-İ FERAĞ: Bir kimsenin kendi rızasıyla, mülkiyet hakkını başkasına devretmek için ya da taşınmaz üzerinde 3.
Kişi lehine bir hak tesis etmek için tapu müdürlüğünde, taşınmazın başkası adına tesciline onay vermesi.
S
SAHİBİNDEN: Bir mülkün, arada herhangi bir aracı olmadan, doğrudan doğruya sahibi tarafından satışa veya kiraya sunulması.
SANDIK ODASI: Genellikle penceresi olmayan, evdeki fazla eşyaların konulabileceği küçük oda.
SELAMLIK: Eskiden büyük konaklarda erkeklerin bulunduğu ve erkek konukların alındığı bölüm.
SERVİS GİRİŞİ: Büyük binalarda yan hizmetler için kullanılan ikinci derecedeki giriş.
SIFIRDA: Yeni bitmiş ev, daire; hiç kimse tarafından kullanılmamış.
SOSYAL ALTYAPI: Sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacıyla yapılması gereken eğitim, sağlık, kültürel ve
yönetsel yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel ad.
STÜDYO: Aynı zamanda oturma, yatma ve yemek için kullanılan oda.
SÜKNA HAKKI: Oturma hakkı.
Ş
ŞAHSİ HAKLAR: Kişilere eşya üzerinde bir başkasının ayni hakkına dayanarak, hâkimiyet imkânı sağlayan bu nedenle sadece hukuki ilişkinin muhatabına karşı ileri sürülebilen haklar.
ŞERH: Tapu kütüğünde, mal sahibinin haklarını kısıtlama amacı ile yapılan belirtmeler. Takyidatların bir bölümünü
oluştururlar.
ŞUFA HAKKI: Önalım, öncelikle alım hakkı.
T
TAPU SENEDİ: Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini ve taşınmaza ait diğer bilgileri gösteren, tapu müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi belge.
TAKYİDAT: Taşınmazların tapu kaydında bulunan ve malikin tasarruf hakkını kısıtlayan ya da taşınmazın değerini
etkileyebilecek olan kayıtlardır. Taşınmazların kaydında bulunan takyidatlar tapu müdürlüklerinden öğrenilebilir.
TAVANARASI: Çatı ile son kat döşemesi arasında kalan boşluk.
TEKNİK ALTYAPI: Elektrik, gaz, içme ve kullanma suyu, kanalizasyon, her tür ulaştırma, haberleşme ve arıtma gibi hizmetlerin sağlanması için yapılan tesisler ile açık ve kapalı otopark kullanışlarına verilen ad.
TEMELLÜK: Mülk edinme, mülk alma.
TEMLİK: Mülk olarak vermek, mülkiyeti başka birine nakletme.
TERAS: 1. binaların üzerinde düz ve çevresi açık yüksekçe yer, taraça. 2. Üstü gezinmeye elverişli düz dam.
TOPLU KONUT: Sosyal ve fiziksel altyapısıyla birlikte gerçekleştirilen çok sayıda konut birimini anlatmakta kullanılan terim.
TRAMPA: Bir malın başka bir malla değiştirilmesi.
U
UYGULAMA İMAR PLANI: Tasdikli hali hazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan.
UYRUK: Tabiiyet, bir ülkenin vatandaşı olma.
Ü
ÜST HAKKI: Başkasına ait bir arsanın altında veya üstünde inşaat yapmak veya mevcut inşaatı yerinde tutma hakkı.
V
VAKIF: Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yeterli mal veya hakları belirli ve sürekli bir amaca tahsis edilerek,
mahkeme kararıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip mal toplulukları.
VAKIF TAVİZ BEDELİ: Vakıf mallarının serbest tasarrufa terki için alınan bedel.
VEFA HAKKI: Satanın, sattığı taşınmaz malı müşteriden geri satın alma hakkını saklı tutması.
VERASET BELGESİ: Mirasın, mirasçılara intikali için tapu sicil müdürlüğünce aranan, sulh hukuk mahkemesinden ya da noterden alınmış, vefat eden malikin mirasçılarının kimler olduğunu ve hangi oranlarda mirasçı olduklarını gösteren, aksi sabit oluncaya kadar geçerli bir belge.
Y
YALI: Düzlük ve açıklık su kıyısına yapılmış köşk.
YASAL MAL REJİMİ: Edinilmiş mallara katılma rejimi. (Kişilerin evlendikten önce ya da sonra kendileri için mal rejimi seçmemeleri durumunda kanunen uygulanacak mal rejimidir.)
YENİ ARAZİ OLUŞUMU: Birikme, dolma, toprak kayması veya kamuya ait suların yatağında ya da seviyesinde
değişme gibi sebeplerle sahipsiz yerlerde yeniden oluşan yararlanmaya elverişli arazi.
YENİLEME: Teknik sebeplerle yetersiz kalan, uygulama niteliğini kaybeden veya eksikliği görülen tapulama veya
kadastro paftalarının yenilenmesi ile buna uygun olarak tapu sicilinde düzeltmeler yapılması işlemi.
YERLEŞİM YERİ: Bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yer. İkametgâh.
YETKİ BELGESİ: Tapu Kanununun 2. maddesi uyarınca tapu işlemleri sırasında tüzel kişilerden istenen ve tüzel kişinin gayrimenkul tasarruflarına izinli olduğunu ve temsilcisinin kimler olduğunu belirtir belge.
YEVMİYE: Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüğünde yapılan her işlem ile ret edilen istemlerin her birine verilen sıra numarası.
YIKMA RUHSATI: Bir yapıyı yıkmak için ilgili belediyeden alınan izin; yıkma izni.
YOLA TERK: İmar planlarının uygulanışı sırasında taşınmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak,
taşınmazlarının imar planında yola isabet eden kısmının kamu yararına terk edilmesi işlemi.
YÖNETİM PLANI: Kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş yapıların nasıl yönetileceğini, kat maliklerinin hak, borç ve sorumluluklarını ve yönetime ait diğer hususları düzenleyen ve tüm kat maliklerini bağlayan belge.
Z
ZABIT DEFTERİ: Kadastrosu yapılmamış taşınmaz malların kaydedildiği ve üzerinde kurulacak hakların takip edildiği defter. Tapu kütüğünün kadastro görmemiş yerlerdeki karşılığıdır.
ZAMANAŞIMI: Bir hakkın kazanılması veya bir hakkın talep etme imkanının kaybedilmesi sonucunu doğruran
yasalarca öngörülmüş süre.
ZAYÎ: Kaybolmuş, yokolmuş.
ZİLYETLİK: Bir eşya (mal) üzerinde zilyetlik iradesine dayanarak fiili hakimiyet kurma eylemi.
ZİRAİ İPOTEK: Tarım kredi kooperatifleri ile T.C. Ziraat Bankasından çiftçilerin talep ettiği kredilere karşılık teminat olarak taşınmaz malın gösterilmesi halinde tesis edilen ipotek işlemi.
ZORUNLU DEPREM SİGORTASI:
Binalarda depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlar ile deprem nedeniyle ortaya çıkan yangın, infilak, dev dalga (tsunami) ve yer kayması sonucu oluşan maddi zararları teminat altına alan zorunlu sigorta.
